Fragoun(-de-nèu)
Potentilla nivalis
Rosaceae
Nom en français : Potentille des neiges.
Descripcioun :Aquéu fragoun, emé si fueio argentado, douno d'èr à-n-uno pato-de-lioun (Alchemilla). Pamens fau bèn regarda la flour que ié sèmblo pas. Trachis en auto mountagno dins li fendasclo de roucas e li pelouso roucaiouso ounte ié flouris l'estiéu. Au nostre s'atrobo soulamen la subsp. nivalis. Lou fragoun-de-nèu èi bourrihu au contro dóu fragoun-de-Valdieri qu'èi sedous (péu contro la fueio) que vèn soulamen dins lis Aup marino. Coumpara emé lou fragoun-de-Valdieri. La planto èi marcado sus listo roujo categourìo LC, valènt à dire soucit minour.
Usanço :Counneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 8 à 25 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1500 à 2700 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Roucas
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuroupenco
Ref. sc. : Potentilla nivalis Lapeyr., 1782
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753